Pod powierzchnią Krakowa
Efekt pracy archeologów, muzealników i projektantów: Podziemia Rynku w Krakowie. To oddział Muzeum Historycznego Miasta Krakowa, które choć wybudowane wewnątrz średniowiecznych murów, zaskakuje nowoczesną ekspozycją ukrytą pod powierzchnią.
Wszystko zaczęło się w 2005 roku od prac archeologicznych. Lewą część Rynku Głównego w Krakowie niemal zrównano z ziemią, odkupując ukryte pod powierzchnią średniowieczne mury, odszukując ukryte tam “skarby” i relikty przeszłości. Nieco później w 2008 roku zespół archeologów przygotował wstępny scenariusz wystawy, a Muzeum Historyczne Krakowa zdecydowało się zaopiekować nowo powstającym muzeum. Rozpoczęto więc prace nad scenariuszem stałej wystawy oraz aranżacją ekspozycji. 24 września 2010 roku podziemne muzeum zostało otwarte.
O czym można opowiadać w muzeum zlokalizowanym pod płytą krakowskiego rynku? Oczywiście o historii Krakowa. Stała wystawa ma jednak tytuł “Na szlaku europejskiej tożsamości Krakowa”, bowiem pokazuje związki miasta z innymi europejskimi ośrodkami. Muzeum pokazuje krakowski rynek, jako miejsce tętniące życiem, przede wszystkim jako punkt styczny dla handlowych dróg. Na ekspozycji można więc prześledzić szlaki kupieckie, dowiedzieć się czym handlowano tu przed wiekami, jak zostały te przedmioty wytworzone, a także jak wyglądało niegdyś życie krakowian.
Do odtworzenia realiów średniowiecznego Krakowa zaprzęgnięto nowe media. Na starych murach emitowane są projekcje, w innych miejscach wiszą ekrany wyświetlające filmy. Jakie? Inscenizowane sceny z życia mieszkańców miasta przed kilkoma stuleciami. Bohaterowie filmów nie opowiadają o swoim życiu, nie tłumaczą historycznych zawiłości. Sprzedają jajka na targu, kłócą się, przegadują, biegną – zachowują się naturalnie, by widz muzeum mógł poczuć się jak na średniowiecznym rynku. Dzięki temu zabiegowi odbiorca ma poczucie immersji, a zjawisko potęgują odgłosy dawnego miasta, które wypływają z muzealnych głośników. Na zanurzenie w świecie przedstawionym wpływ ma też aranżacja – archeologiczni świadkowie historii, oświetlenie i bruk pod stopami.
W muzeum nie brak też multimedialnych stanowisk, które przede wszystkim poszerzają wiedzę na temat danego zagadnienia. Dlaczego mieszkańcy Krakowa nosili broń? Jak przebiegała kanalizacja w mieście? Jaki obowiązywał system metrologiczny? Jakie surowce importowano do Krakowa? Odpowiedzi na te i inne pytania można znaleźć właśnie na multimedialnych ekranach na ekspozycji. Te multimedialne stanowiska często mają także za zadanie zaprezentować odbiorcom opisy małych przedmiotów znajdujących się w gablotach – są to fragmenty biżuterii, broni, narzędzia. To, co znaleziono podczas prac archeologicznych. Na ekranach można też przeglądać stare księgi bądź zdjęcia dawnego Krakowa.
Część aranżacji muzeum przypomina skansen, tyle, że ukryty pod ziemią. W drewnianych chatach znajdują się pracownie rzemieślników, a wewnątrz ekrany, z których kowale czy złotnicy opowiadają odwiedzającym o swojej pracy.
W muzeum wykorzystano też inne technologiczne rozwiązania. Jest zaokrąglony ekran 180 stopni prezentujący polskich królów, jest kurtyna wodna z hologramem, która wita zwiedzających, są małe hologramy 3D średniowiecznych budynków, jest ścienna iluminacja przepływu wody.
Są też interaktywne atrakcje: można zważyć się i zmierzyć, a swoje parametry przeliczyć na inne jednostki miar. Można zobaczyć jak działało średniowieczne urządzenie wodno-kanalizacyjne. Można pobawić się w archeologa, odszukując przedmioty na multimedialnym stole. W muzeum znajduje się też sala edukacyjna, w której dostępne są ekrany z grami dla najmłodszych.
Wychodząc już zwiedzający mogą zobaczyć jak wyglądała praca przy tworzeniu tego muzeum, a na samym końcu na widzów czeka pięć sal audiowizualnych prezentujących filmy krótkie filmy o historii Krakowa. Idąc tym korytarzem warto zerknąć na ścianę po prawej stronie – wiszące tam portrety władców Polski, co jakiś czas puszczają do zwiedzających oko…
Podziemia Rynku w Krakowie to muzeum, które w nowoczesny sposób, dostosowany do współczesnego odbiorcy, pokazuje archeologiczne skarby i przybliża historię miasta. Ścieżka zwiedzania zaprojektowana jest tak, by wiedzę z muzeum mogło wynieść zarówno dziecko, jak i osoba dorosła.